ท่ามกลางความวุ่นวายของชีวิตประจำวัน จิตใจของเรามักต้องการพื้นที่หรือกิจกรรมที่ช่วยในการพักผ่อนและเยียวยา ดังนั้น "ดนตรีบำบัด" จึงเป็นมากกว่าแค่การฟังเพลงเพื่อความบันเทิง แต่สามารถช่วยฟื้นฟูได้ทั้งด้านกายภาพและจิตใจ ให้คุณสัมผัสประสบการณ์พิเศษของดนตรีกับการผ่อนคลายได้อย่างลึกซึ้ง

"ดนตรีบำบัด" ศาสตร์เสียงเพลงที่มากกว่าความบันเทิง

ดนตรีบำบัด (Music Therapy) คือการใช้เสียงเพลงและจังหวะต่าง ๆ เพื่อช่วยบำบัด ฟื้นฟูร่างกายและจิตใจ ช่วยลดความเครียด เพิ่มพลังในการพักผ่อน และส่งเสริมสภาวะอารมณ์ที่ดีขึ้น โดยมักจะใช้ในสถานที่ต่าง ๆ เช่น โรงพยาบาล, คลินิก, สถานที่จัดนิทรรศการ หรือแม้กระทั่งในสตูดิโอการบำบัดโดยเฉพาะ

ดนตรีบำบัด คลายเครียดมีกี่ประเภท?

• การฟังดนตรี (Passive Music Therapy) คือ การฟังเพลงที่ช่วยให้ผ่อนคลาย เช่น ดนตรีคลาสสิก ดนตรีจังหวะช้า หรือดนตรีที่ผู้รับการบำบัดชอบ เพื่อช่วยลดระดับฮอร์โมนความเครียดและสร้างความสงบในจิตใจ
• การเล่นดนตรี (Active Music Therapy) คือ การมีส่วนร่วมในการเล่นเครื่องดนตรี เช่น เปียโน กีตาร์ ไวโอลิน หรือร้องเพลง เพื่อกระตุ้นระบบประสาทและกล้ามเนื้อ ช่วยเพิ่มการเคลื่อนไหวและผ่อนคลายความเครียด
• การสร้างสรรค์ดนตรีร่วมกัน (Improvisational Music Therapy) เช่น การแต่งเพลงหรือเล่นดนตรีร่วมกับนักบำบัด เพื่อส่งเสริมการแสดงออกทางอารมณ์และความคิดสร้างสรรค์
• ดนตรีบำบัดเฉพาะกลุ่ม เช่น ใช้กับผู้ป่วยจากความเครียดสะสม โรคซึมเศร้า ผู้ประสบอุบัติเหตุ หรือเด็กที่มีสมาธิสั้น โดยจะเลือกวิธีและเพลงที่เหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมาย

หลักการเลือกเพลง สำหรับใช้ในการทำดนตรีบำบัด

ศาสตร์ดนตรีกับการผ่อนคลาย เริ่มต้นจากการเลือกเพลงที่ต้องคำนึงถึงอารมณ์และจิตใจของผู้ฟัง โดยมีหลักการสำคัญ ดังนี้

• เลือกเพลงที่ผู้รับการบำบัดชอบและรู้สึกผ่อนคลาย เพราะดนตรีที่ชอบจะช่วยให้เกิดอารมณ์ร่วมและการตอบสนองทางจิตใจที่ดีขึ้น
• จังหวะและความเร็วของเพลง ควรเลือกเพลงที่มีจังหวะสม่ำเสมอและความเร็วช้า-ปานกลาง เพื่อช่วยลดระดับฮอร์โมนความเครียด (คอร์ติซอล) และสร้างความสงบ
• ระดับเสียงและความดัง ควรควบคุมไม่ให้เสียงดังเกินไป เพื่อไม่ให้เกิดความตึงเครียดหรือรบกวนความสงบ
• ประเภทของเพลง ไม่จำกัดว่าจะต้องเป็นเพลงบรรเลงหรือเพลงแนวใดแนวหนึ่ง เพลงทุกประเภท เช่น คลาสสิก ป็อป แจซ หรือแม้แต่เพลงลูกทุ่ง ก็สามารถใช้ได้ ขึ้นอยู่กับความชอบและความเหมาะสมของผู้รับการบำบัด
• เนื้อหาและอารมณ์ของเพลง ควรเป็นเพลงที่มีเนื้อหาและทำนองส่งเสริมความรู้สึกบวก ผ่อนคลาย ไม่กระตุ้นความวิตกกังวลหรือความเครียด
• ความเหมาะสมกับวัตถุประสงค์และกลุ่มเป้าหมาย เช่น เพลงสำหรับผู้ป่วยโรคซึมเศร้าควรเน้นเพลงที่ช่วยกระตุ้นอารมณ์บวกและความหวัง ในขณะที่เด็กสมาธิสั้นอาจใช้เพลงที่ช่วยเพิ่มสมาธิและการจดจ่อ

การเชื่อมโยงดนตรีบำบัดกับการจัดแสดงนิทรรศการ

การใช้ดนตรีบำบัดไม่จำกัดรูปแบบอยู่เพียงการฟังเพลงส่วนตัวหรือการรักษาด้านจิตใจเท่านั้น แต่ยังสามารถผสมผสานกับศิลปะและการจัดแสดงนิทรรศการ เพื่อเพิ่มพูนประสบการณ์การเยียวยาจิตใจให้สมบูรณ์แบบยิ่งขึ้น

โดยดนตรีบำบัดในสถานที่จัดนิทรรศการจะเป็นการนำศาสตร์ของดนตรี มาใช้เป็นกิจกรรมหรือเวิร์กช็อปภายในนิทรรศการศิลปะ ประกอบกับภาพวาด รูปปั้น งานศิลป์ เพื่อเล่าเรื่องอย่างลึกซึ้ง โดยมีเป้าหมายเพื่อให้ผู้เข้าร่วมได้สัมผัสประสบการณ์การบำบัดผ่านเสียงดนตรี องค์ประกอบดนตรี หรือกิจกรรมทางดนตรีที่ออกแบบโดยนักดนตรีบำบัดมืออาชีพ

ดนตรีบำบัดผ่านเทศกาลดนตรีที่หลากหลาย ณ วัน แบงค็อก (One Bangkok)

วัน แบงค็อก (One Bangkok) ไม่ได้เป็นเพียงศูนย์กลางจัดแสดงงานศิลป์ระดับโลก แต่ยังให้ความสำคัญกับศิลปะและดนตรีในฐานะเครื่องมือบำบัดและยกระดับจิตใจ ภายในพื้นที่นี้มีกิจกรรมดนตรีหมุนเวียนหลากหลายแนว ให้ผู้ชมได้สัมผัสจังหวะที่แตกต่างและเข้าถึงอารมณ์ในมิติใหม่ ๆ

พื้นที่แห่งนี้ออกแบบมาเพื่อตอบโจทย์ไลฟ์สไตล์ของชาวกรุงเทพฯ ทุกช่วงวัย ไม่ว่าจะเป็นการฟังดนตรีสด ชมนิทรรศการ หรือเข้าร่วมกิจกรรมสร้างสรรค์ ที่แต่ละงานล้วนมีเฉดอารมณ์เฉพาะตัว พร้อมส่งต่อแรงบันดาลใจและการเยียวยาผ่านศิลปะที่เข้าถึงได้จริงในชีวิตประจำวัน

วิธีติดตามงานนิทรรศการที่น่าสนใจใน วัน แบงค็อก (One Bangkok)

สำหรับผู้ที่สนใจติดตามข่าวสารและงานนิทรรศการ เพื่อรอเข้าชมงานอาร์ต งานแสดงศิลปะ ผสานดนตรีบำบัดใจกลางกรุงเทพมหานคร ที่ วัน แบงค็อก (One Bangkok) สามารถติดตามได้ที่แอปพลิเคชัน One Bangkok และช่องทางโซเชียลมีเดียของ วัน แบงค็อก (One Bangkok) 

เพราะเราให้ความสำคัญกับคุณภาพชีวิตที่ดี วัน แบงค็อก (One Bangkok) จึงทำให้ที่แห่งนี้กลายเป็นคอมมูนิตี้ศิลปะใจกลางเมืองที่รวบรวมกิจกรรมหลากหลายไม่ว่าจะเป็นงานจัดนิทรรศการ งานดนตรี และงานศิลปะ ให้ทุกคนสามารถเข้ามาสัมผัสประสบการณ์ที่มีคุณค่าและสร้างแรงบันดาลใจได้ ณ โลเคชันใจกลางเมืองในฐานะของคอมมูนิตี้

ข้อมูลอ้างอิง

1. ดนตรีบำบัด (Music Therapy). สืบค้นเมื่อวันที่ 8 กรกฎาคม 2568 จาก https://www.medparkhospital.com/lifestyles/music-therapy 
2. ดนตรีบำบัด พัฒนาชีวิต. สืบค้นเมื่อวันที่ 7 กรกฎาคม 2568 จาก https://www.happyhomeclinic.com/alt05-musictherapy.htm